Zespół jelita drażliwego a zespół SIBO
SIBO to zespół rozrostu flory bakteryjnej jelita cienkiego (z ang. Small Intestinal Bacterial Overgrowth). Schorzenie polega na zmianie ilości bakterii jelitowych w obrębie właśnie jelita cienkiego. W normalnych warunkach jelito cienkie zasiedlane jest przez około 10 do 100 tysięcy bakterii na na 1 ml treści jelitowej. Jeśli z jakiś powodów bakterie z jelita grubego przedostaną się do jelita cienkiego, będzie ich tam w nadmiarze, a to zwiastuje kłopoty, a dokładnie zespół SIBO. Bakterie z jelita grubego będą dla flory jelita cienkiego „obce”, a tym samym zaburzające procesy trawienia i wchłaniania pokarmów, głównie tłuszczów i witaminy B12.
Co łączy zespół jelita drażliwego z SIBO? Otóż wiele. Okazuje się, że nawet 84% osób zmagających się z IBS cierpi równocześnie na zespół SIBO. Warto w tym miejscu jednak dodać, że diagnostyka w przypadku IBS oraz SIBO jest inna. Nieleczone IBS nie musi wiązać się ze zwiększonym ryzykiem zachorowań na inne schorzenia, natomiast SIBO w dłuższej perspektywie prowadzi zazwyczaj do rozwoju innych jednostek chorobowych.
Podłożem SIBO, jej stanem towarzyszącym lub efektem mogą być m.in.: otyłość, cukrzyca, występowanie kamieni żółciowych, zapalenie trzustki i wątroby, marskość wątroby, astma, anemia, celiakia, występowanie pasożytów, a nawet Parkinson.
Przyczyny i objawy SIBO
Podobnie, jak w przypadku IBS, objawy zespołu SIBO są bardzo niespecyficzne. Możemy jednak zaobserwować ich nasilenie pod koniec dnia. Co powinno w tym przypadku wzbudzić Twój niepokój? Wśród najczęściej wymienianych przez pacjentów dolegliwości znajdują się:
- gazy
- wzdęcia
- biegunki i/lub zaparcia
- nudności
- wymioty
- odbijanie
- kłucie w boku
- uczucie pełności i ciężkości nawet po niewielkim posiłku
- zgaga
- bóle brzucha
- nieustanne zmęczenie
- bóle mięśni i stawów
- trądzik różowaty oraz inne problemy skórne
- zespół niespokojnych nóg
Ponadto osoby zmagające się z SIBO często obserwują u siebie spadek masy ciała, a ich wyniki badań wskazują m.in. na niedokrwistość.
Do podstawowych przyczyn rozwoju schorzenia zalicza się z kolei niewłaściwą dietę, słabą perystaltykę jelit oraz strukturalne wady przewodu żołądkowo – jelitowego. Jeśli jesteś w podeszłym wieku, stosujesz preparaty zmniejszające kwasowość żołądka, bądź cierpisz na choroby autoimmunologiczne wszystko to także może realnie wpłynąć na wystąpienie SIBO. Cukrzyca, niedoczynność tarczycy, infekcje oraz stres to czynniki zwiększające ryzyko zachorowalności.
Jak leczyć zespół SIBO?
Leczenie SIBO przebiega zazwyczaj wielokierunkowo i opiera się na leczeniu farmakologicznym (czasem potrzebna jest antybiotykoterapia), włączeniu do diety probiotyków i prebiotyków, stosowaniu odpowiednich suplementów oraz zmianie stylu życia i odżywiania w oparciu o dedykowaną dietę. W kwestii probiotyków warto z pewnością dodać, że ich przyjmowanie na własną rękę może przynieść więcej szkody, niż pożytku. Tutaj konieczna będzie właściwa diagnostyka i leczenie pod kontrolą lekarza specjalisty. Indywidualna dietę powinien z kolei opracować dla pacjenta dietetyk. Dlaczego? Diety zalecane w SIBO oraz IBS należą do diet eliminacyjnych, wyklucza się tutaj więc wiele produktów, a nawet ich grup, co może prowadzić do niedoborów, jeśli osoba cierpiąca na IBS / SIBO sama nieumiejętnie skomponuje swój jadłospis.
SIBO oraz IBS – zalecane diety
Jak już wspomniałam wcześniej, zarówno w przypadku zespołu jelita drażliwego, jak i zespołu SIBO, odpowiednio dobrana dieta będzie miała kluczowe znaczenie w powrocie do zdrowia i poprawie codziennego komfortu życia. Muszę w tym miejscu podkreślić, że diety dedykowane SIBO oraz IBS to zazwyczaj wyzwanie dla osób cierpiących na wymienione schorzenia. Wiele produktów należy bowiem wyeliminować, przynajmniej w pierwszych tygodniach stosowania diety. Konieczne jest zatem właściwe zbilansowanie posiłków i umiejętne stosowanie zamienników konkretnych produktów.
Diety rekomendowane obecnie w SIBO to:
- dieta SCD (Specific Carbohydrate Diet – Dieta Specyficznych Węglowodanów) – restrykcyjna dieta eliminacyjna, stosowana jedynie w uzasadnionych przypadkach
- dieta GAPS (Gut and Psychology Syndrome Diet) – restrykcyjna dieta opierając się na SCD
- dieta LOW FODMAP (LFD/LOW FODMAP Diet) – udokumentowana w badaniach dieta przynosząca realne korzyści zdrowotne osobom przede wszystkim cierpiącym na IBS, postępowanie dietetyczne stosowane jest często także w przypadku chorych na SIBO
To właśnie dietę Low FODMAP przybliżę nico bardziej – jej ogólne zalecenia i zasady postepowania, wraz z przykładami posiłków, jakie mogą się znaleźć w codziennym menu osób cierpiących na zespół jelita nadwrażliwego
Bibliografia:
- H. Stolińska – Fiedorowicz: „Jelito drażliwe. Leczenie dietą” Wydawnictwo Zwierciadło, 2018
- „Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne w zespole jelita nadwrażliwego” praca zbiorowa A. Pietrzak, B. Skrzydło-Radomańska, A. Mulak, M. Lipiński, E. Małecka-Panas, J. Reguła, G. Rydzewska, Gastroenterology Review 2018; 13 (4)
- „Zespół jelita drażliwego w świetle najnowszych wytycznych„, dr hab. n. med. Krystian Adrych, Forum Medycyny Rodzinnej 2018, tom 12, nr 6, 224–233
